Wie betaalt hoge metrofactuur of lonen van maatschappelijk werkers? De financiële gevolgen van uitblijven Brusselse regering

Heel zichtbaar voor veel Brusselaars is de grote bouwwerf aan het Zuidstation voor de nieuwe metrolijn 3, die in een eerste fase het Noordstation met het nieuwe station Albert, in Vorst, moet verbinden. Daarvoor moet een 880 meter lange tunnel worden gegraven tussen de metrostations Zuidstation en Anneessens, inclusief een nieuw metrostation onder de Stalingradlaan.

De werf werd in 2020 opgestart en is al een flink eind gevorderd: alleen een stuk van 120 meter lang onder het Zuidpaleis moet nog geboord worden. Door stabiliteitsproblemen heeft de werf vertraging opgelopen, en dat betekent extra kosten.

Een duurdere metrofactuur ligt moeilijk in het armlastige Brusselse Gewest. Daarom had de Brusselse regering 2 jaar geleden al gepleit voor een grotere financiële bijdrage van de federale overheid. Tot op vandaag blijft het onduidelijk hoe het nu verder moet. Dat de huidige Brusselse regering ontslagnemend is, helpt evenmin.

"Men moet natuurlijk antwoorden: wij zitten in lopende zaken, we kunnen dat niet oplossen, we kunnen niet met de federale regering gaan onderhandelen over de financiering, we kunnen daar geen beslissingen nemen", zegt Brussels Parlementslid Gilles Verstraeten (N-VA). "Wij kunnen alleen maar voorbereiden voor een eventueel volgende regering."

Nochtans is metrolijn 3 nodig. "We zitten met 2 essentiële problemen bij het huidige premetroverkeer", legt Renaud de Saint Moulin van de Brusselse Maatschappij voor Openbaar Vervoer (MIVB) uit. "De regelmaat van de trams in de tunnels is verstoord omdat de trams bovengronds soms vertraging oplopen. Bovendien heeft een metrostel een capaciteit van 800 reizigers, terwijl dat voor een tram maximaal 250 reizigers is."

"Dit metrostation is essentieel op de as tussen Noordstation en Albert", zegt Renaud de Saint Moulin. Hij wijst erop dat er nog een beslissing moet worden genomen over de werf aan het Noordstation, want daar zal lijn 3 - voorlopig - eindigen en zullen metrostellen rechtsomkeer moeten maken. Metrolijn 3 is nodig om in de toekomst meer reizigers te kunnen vervoeren: niet alleen Brusselaars, maar ook pendelaars uit Vlaanderen en Wallonië.

"We begrijpen heel goed dat er discussie ontstaat, onder meer door de financiële toestand van het Gewest", aldus Renaud de Saint Moulin. "Maar uiteraard zijn beslissingen nodig als je wil verder gaan dan het Noordstation." De MIVB doelt hier op een verlenging van lijn 3 tot Bordet, in Evere. Dat zou nog eens 3,5 miljard euro extra kosten, bovenop de 1,2 miljard voor het traject Noordstation-Albert.

Iets minder groots en zichtbaar - maar niet minder belangrijk - zijn de gevolgen voor een aantal organisaties in de sociale sector. Zo heb je het dagcentrum voor dak- en thuislozen Hobo, dat afhankelijk is van subsidies. Hoe Hobo de komende jaren zal worden betaald, is vandaag niet duidelijk. "14 medewerkers zijn niet zeker of ze hun baan zullen kunnen houden", zegt Daan Vinck.

Eind vorig jaar waren er 9.777 dak- en thuislozen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. "De mensen die bij ons binnenkomen zijn op dit moment nog niet geïmpacteerd", aldus Vinck. Maar dat dreigt binnenkort anders te worden. "Ze zullen zien dat een aantal projecten worden stopgezet. Dat is een effect dat langzamerhand urgenter en urgenter zal worden."

"De situatie van dak- en thuislozen blijft acuut", zegt Vinck. "Aangezien we geen regering hebben - en dus geen partner met wie we kunnen praten - zitten we in een soort vacuüm. Onze job is al moeilijk genoeg en dit is nog een schep er bovenop."